Phố Hàng Điếu cày Hà Nội – Dấu Ấn Phố Nghề Qua Các Thời Kỳ
Phố Hàng Điếu, một con phố cổ nổi tiếng của Hà Nội, gắn liền với những điếu cày, điếu bát một thời. Ngày nay, phố đã trở thành một trung tâm buôn bán sầm uất, phản ánh sự phát triển và đổi thay của các con phố nghề Hà Nội qua từng thời kỳ.
1. Vị trí và lịch sử Phố Hàng Điếu
Phố Hàng Điếu dài khoảng 280 mét, nằm trong khu phố cổ Hà Nội, thuộc quận Hoàn Kiếm. Phố kéo dài từ đầu Phố Hàng Gà đến Phố Đường Thành. Xưa kia, Hàng Điếu thuộc đất thôn Yên Nội, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương, kinh thành Thăng Long.
2. Phố nghề xưa – Hàng Điếu và những điếu cày, điếu bát
Đúng như tên gọi, Hàng Điếu xưa chuyên làm và bán điếu cày, điếu bát, và điếu ống bịt bạc hoặc vàng. Trước khi thuốc lá xuất hiện, thuốc lào và các loại điếu là một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân, đặc biệt là tầng lớp quý tộc và nam giới. Thuốc lào được coi như một nét văn hóa giao tiếp, thường dùng để mời khách bên cạnh miếng trầu. Như dân gian có câu ca dao:
“Nhớ ai như nhớ thuốc lào
Đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên”
Hay bài ca dao nổi tiếng:
“Thuốc lào chồng hút vợ say
Thằng cu châm điếu lăn quay ra nhà”
3. Di tích Đền Hỏa Thần – Nét văn hóa tâm linh trên Phố Hàng Điếu
Một điểm đặc biệt khác của Phố Hàng Điếu là Đền Hỏa Thần, nằm ở số nhà 30 trên phố, nơi thờ thần Hỏa – người được tin là có khả năng trừ hỏa hoạn. Đền này được xây dựng từ năm 1838 và mở rộng vào năm 1841. Trong đền có quả chuông lớn, dùng để báo động khi xảy ra hỏa hoạn. Đền Hỏa Thần đã được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa vào năm 1996.
4. Sự chuyển mình của Phố Hàng Điếu qua các thời kỳ
Vào đầu thế kỷ 20, Hàng Điếu chỉ còn vài ba nhà bán điếu cày, điếu bát. Những người thợ làm điếu đã chuyển sang các phố Bát Đàn và Bát Sứ gần đó. Hàng Điếu lúc này trở thành nơi tập trung các cửa hàng làm và bán đồ da. Đặc biệt, các sản phẩm giày dép da ta, giày da lộn trên phố được người dân ưa chuộng.
Một dấu ấn khác của Hàng Điếu vào những năm đầu thế kỷ 20 là sự xuất hiện của các nhà in. Trong đó, nổi tiếng nhất là nhà in Nhật Nam – nơi từng xuất bản nhiều tác phẩm của các tác giả văn học Việt Nam như Ngô Tất Tố, Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Tuân.
5. Hàng Điếu thời kỳ hiện đại – Nhộn nhịp và đa dạng
Ngày nay, Phố Hàng Điếu đã trở thành một điểm đến mua sắm với nhiều loại hàng hóa. Phố tập trung các cửa hàng bán chăn, ga, đệm, bông, mút… Ngoài ra, nhiều cửa hàng bán ô mai, mứt sen, bánh cốm, bánh xu xê phục vụ cưới hỏi cũng góp phần làm nên sự nhộn nhịp của con phố.
Không chỉ có vậy, Hàng Điếu còn nổi tiếng với nhiều quán ăn ngon như miến lươn, bún bò, xôi chè, nước mía… tạo nên không gian ẩm thực đa dạng cho người dân và du khách.
6. Sức sống và dấu ấn phố nghề
Dù đã trải qua nhiều thay đổi, Hàng Điếu vẫn giữ lại những nét đẹp văn hóa, kiến trúc Pháp từ đầu thế kỷ 20. Những ngôi nhà cổ, dù đã xuống cấp theo thời gian, vẫn là minh chứng cho sự trường tồn và sức sống bền bỉ của phố nghề qua các thời kỳ lịch sử.
Ngày nay, Hàng Điếu không còn gắn liền với những điếu cày, điếu bát như xưa. Thay vào đó, phố trở thành một trong những con phố đại diện cho sự linh hoạt, đổi mới và phát triển của Hà Nội, phù hợp với nhu cầu và cuộc sống hiện đại.